Salman Əbdülrzazadə – Aparıcı mütəxəssis/mühasibat üzrə ekspert/təlimçi
Azərbaycan dilinin izahlı lüğətində “mühasibat” sözü uçot işlərinin nəzəriyyəsi və praktikası kimi izah edilir, yəni o, həm elm sahəsi, həm də praktik peşə kimi xarakterizə olunur. İlkin olaraq mühasibatlıq praktik sahə kimi inkişaf etməyə başlayıb. Elm kimi mühasibat uçotunun öz prinsipləri, predmet və metodu var. Praktiki mühasibatlıq və onun elmi metodologiyası birgə inkişaf edir, birini digərini tamamlayır. Bu məqalədə qısaca da olsa “Paraktiki mühasibatlıq nədir?” sualına cavab verməyə çalışacağıq.
Praktiki mühasibatlıq nədir?
İlk baxışdan yeni başlayanlar üçün mühasibat uçotu mürəkkəb, çox qarışıq bir mövzu kimi görünə bilər. Lakin təcrübədə bu heç də belə deyil. Həm də unutmayaq ki, mühasibatlığın yaranması və inkişafı məhz insanın praktiki fəaliyyəti ilə bağlıdır, uçot nəzəriyyəsi praktiki mühasibatlığın qazandığı nailiyyətlər bazasında formalaşıb inkişaf edib. Bəs praktiki muhasibatliq nedir, onu necə öyrənmək olar?
Praktiki mühasibatlıq müəssisənin əmlakı və öhdəlikləri haqqında məlumatların (pul ifadəsində) toplanması və ümumiləşdirilməsinin ciddi nizamlanmış sistemidir. Bu, baş verən bütün təsərrüfat əməliyyatlarının qeydə alan tam və davamlı sənəd axınıdır.
Praktiki mühasibatlıq müəssisənin əmlakı və öhdəlikləri haqqında məlumatların (pul ifadəsində) toplanması və ümumiləşdirilməsinin ciddi nizamlanmış sistemidir. Bu, baş verən bütün təsərrüfat əməliyyatlarının qeydə alan tam və davamlı sənəd axınıdır. |
Mühasibat uçotu universal biznes alətidir. Universallıq ondan ibarətdir ki, onun köməyi ilə fəaliyyət sahəsindən asılı olmayaraq istənilən müəssisədə iqtisadi hadisələri asanlıqla təhlil və müqayisə etmək mümkündür. Bu zaman, hamı üçün bir ölçü vahidi – pul vəsaitləri tətbiq edilir. Bu alətdən istifadni bacaran işçilər mühasib adlanır və şirkətin əsas fiqurları sayılır.
Peşəkar mühasib olmaq uçün muhasibatliq tecrubesi toplamaq, “Praktiki muhasibatliq nedir?” sualna cavab tapmaq üçün müxtəlif muhasibatliq kursu tərəfindən təklif edilən təlimlərdə iştirak etmək, bu sahənin bilicilərindən praktik mühasibat məsləhətləri almaq önəmlidir.
“0”-dan ptaktik mühaisbat uçotunu necə öyrənmək olar?
Mühasibat uçotu müəssisənin təsərrüfat fəaliyyətinin bütün sahələrini əhatə edir, odur ki, praktiki mühasibatlıq əməkdaşının mənimsəməli olduğu bilik və bacarıqlar genişdir. Təbii ki, bunların hamısını qısa müddətdə öyrənmək çətindir.
Müsahib olaraq uçotun incəliklərini, praktik mühasibatlığı öyrənməyin 2 variatı var:
Hansını seçməyinizdən asılı olmayaraq sonda siz “Priaktiki mühasibatlıq nədir?” sualına da cavab tapmış olacaqsınız.
Yeni başlayanlar üçün İlk baxışdan mühasibat uçotu mürəkkəb və qarışıq bir sahə kimi görünə bilər. Lakin praktikada bu heç də belə deyil. Gələcək mühasib “Praktiki muhasibatliq nedir?” sualna cavab tapmaq, “0”-dan mühasibatlıq öyrənmək üçün aşağıdakı yolların birini seçə bilr:
Unutmayın ki, hər bir metodun öz üstünlükləri və mənfi cəhətləri var. Gəlin müxtəlif vəziyyətləri araşdıraq.
Yeni başlayan mühasiblər üçün müxtəlif təlim və kurslar
Mühasibat uçotunun sərbəst öyrənilməsi
Praktiki mühasibatlığı sərbəst, özünüz öyrənmək üçün İnternetdə “yeni başlayanlar üçün mühasibat, dərslik” ifadəsini axtarışa verə bilərsiniz. Bu cür öyrənməyin üstünlükləri və çatışmamazlıqları var. Üstünlükləri:
Amma çatışmamazlıq daha çoxdur:
Belə öyrənmək sizi uçotun nəzəri əsaları ilə tanış edəcək, “Praktiki mühasibatlıq nədir?” sualını isə qismən cavablandıracaqdır.
Mühasib köməkçisi işləməklə
Yeni balayanlar kiçik mühasib yaxud mühasib köməkçisi işi tapmaqla mühasibatlığa yiyələnə bilər. Bu, ən optimal yoldur, çünki sizin əmək haqqı almaq şansınız var. Ancaq hər şey o qədər də sadə deyil.
Mühasib köməkçisi kimi mühasibatlıq praktikası əldə etməyin üstünlükləri:
Bu seçimin də mənfi cəhətləri az deyil:
Bundan əlavə, köməkçiyə “real” problemləri həll etmək üçün nadir hallarda etibar edilir. Adətən ona xırda texniki məsələlər köməkçiyə ötürülür. İşin həcmi qazanc səviyyəsindəm çox böyük ola bilər.
Peşəkar mühasibat uçotu kursları
Yeni başlayanlar üçün mühasibat uçotunu peşəkar şəkildə öyrənməyin, o cümlədən “Praktiki muhasibatliq nedir?” sualına cavab almağın ən asan və sürətli yolu ixtisaslaşdırılmış tədris mərkəzindən keçir. Siz çoxlu üstünlüklər əldə edirsiniz:
Peşəkar mühasiblıq kursları sizə uçot siyasəti, ilkin uçotu sənədləri, əmək haqqı hesablanması, vergilər, maliyyə hesabatları və s. kimi mürəkkəb mühasibat problemlərinin həllini konkret misallardan istifadə etməklə öyrədir.
Çatışmamazlıqlara isə peşəkar kurslarda təlimin ödənişli əsaslarla həyata keçirilməsidir. Amma qənaət etmək şansı da var, bəzi tədris mərkəzləri yeni başlayan mühasiblərə endirimlər edir.
Beləliklə, qısa da olasa “Praktiki mühasibatlıq nədir?”, “Mühasibatlığı praktik necə öyrənmək olar?” suallarını cavablandırmağa çalışdıq. Əlavə suallarınızı bizə yönəldə bilərsiniz, bilik paylaşdıqca çoxalır.
Bizim autsorsinq əsaslı xidmətlərimizin geniş çeşidi ilə daha ətraflı aşağıdakı nömrələrimizə zəng edib tanış ola bilərsiniz.